Nắm rõ thực trạng thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam hiện nay

4.3/5 - (3 bình chọn)

Đến nay, thị trường chứng khoán phái sinh ở Việt Nam đã hoạt động hơn 4 năm. Việc đưa thị trường chứng khoán (TTCK) phái sinh đi vào hoạt động là một định hướng đúng, phù hợp với xu thế phát triển của TTCK tại Việt Nam. Mặc dù mới hoạt động gần đây nhưng đã cho thấy tiềm năng và ngày càng được phát triển, tăng trưởng mạnh mẽ. Hôm nay, kinhtechiase sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về TTCK phái sinh. Cũng như nắm được thực trạng thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam hiện nay. Đừng bỏ qua bài viết này nhé!

Tổng quan về thị trường chứng khoán phái sinh ở Việt Nam

Sau hơn 25 năm hoạt động, đến nay thực trạng thị trường chứng khoán Việt Nam đã có quy mô ngày càng phát triển. Đây đã trở thành kênh huy động vốn trung hạn và dài hạn quan trọng của nền kinh tế. Trong đó, sự ra đời của thị trường phái sinh không chỉ giúp TTCK trong nước phát triển, cải thiện tình hình tài chính. Bên cạnh đó nó còn đáp ứng được các nhu cầu khác nhau của nhà đầu tư. Qua đó giúp đem lại được nhiều lợi nhuận và đầu tư có hiệu quả nhất.

Mặc dù chỉ mới hoạt động trong vài năm trở lại đây nhưng thị trường phái sinh đã thu hút nhiều trader quan tâm. Từ đó ngày càng được phát triển mạnh mẽ hơn.

Thực trạng thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam có các chủ thể, thành phần nào?

Cơ quan quản lý: Bao gồm Bộ Tài chính. Đây là Ủy ban Chứng khoán Nhà nước với nhiệm vụ xây dựng hành lang pháp lý hoàn chỉnh. Qua đó giúp nhà nước quản lý và giám sát thị trường. Nhằm đảm bảo các giao dịch diễn ra công khai, minh bạch và công bằng.
Sở giao dịch Chứng khoán: Có nhiệm vụ xây dựng các quy chế về hệ thống, cách tổ chức, giao dịch. Đồng thời quản lý và điều hành các hoạt động về giao dịch.
Tổ chức bù trừ chứng khoán phái sinh: Bảo đảm quy trình bù trừ và thanh toán trên các tài khoản diễn ra thuận lợi, công bằng và an toàn.
Ngân hàng thanh toán: Thực hiện nhiệm vụ hạch toán và chuyển khoản đến các tài khoản giao dịch theo kết quả nhận được từ tổ chức bù trừ.
Thành viên giao dịch: Bao gồm các công ty chứng khoán, quỹ đầu tư, ngân hàng thương mại. Nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn về nghiệp vụ môi giới và tự doanh cách giao dịch sản phẩm phái sinh.
Thành viên tạo lập thị trường: Đây là chủ thể tạo ra tính thanh khoản cho sản phẩm phái sinh mới. Đồng thời tăng cường tính thanh khoản cho những sản phẩm thanh khoản thấp.
Nhà đầu tư: Là chủ thể tham gia đầu tư vào thị trường chứng khoán phái sinh.

Phân loại thị trường chứng khoán phái sinh

Hiện nay, TTCK phái sinh được chia thành 2 loại. Bao gồm thị trường tập trung và thị trường phi tập trung. Cụ thể:

Thị trường tập trung là thị trường mà hoạt động mua bán được thực hiện qua lại liên tục. Chứng khoán phái sinh sẽ được niêm yết bởi Sàn giao dịch chứng khoán.
Thị trường phi tập trung là thị trường giao dịch chứng khoán phái sinh nhưng không được niêm yết tại Sàn giao dịch chứng khoán.

Vai trò của TTCK phái sinh ở Việt Nam

Những vai trò chính của chứng khoán phái sinh được biết đến như sau:

Giúp nhà giao dịch thực hiện đầu tư hiệu quả hơn và không gặp phải khó khăn khi thực hiện giao dịch bằng tiền mặt. Giúp công ty, doanh nghiệp có nhiều khả năng để thực hiện huy động vốn. Bên cạnh đó tận dụng nguồn vốn để mở rộng nguồn lực, phát triển kinh doanh của công ty.
Khi chứng khoán phái sinh xuất hiện và thu hút ngày càng nhiều nhà giao dịch tham gia. Lúc này sẽ làm tăng được tính thanh khoản của thị trường.
Thực trạng thị trường phái sinh Việt Nam hiện nay như một công cụ hữu hiệu giúp nhà đầu tư có thể quản lý tài sản. Đồng thời đề phòng được những tổn thất và rủi ro có biến động lớn về giá của các sản phẩm đầu tư.

Thực trạng thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam hiện nay

Do mới xuất hiện tại thị trường chứng khoán Việt Nam thời gian gần đây. Vì vậy, chứng khoán phái sinh còn khá mới mẻ với không ít nhà đầu tư. Sau đây là một vài tóm tắt về thực trạng thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam trong giai đoạn hiện nay.

Năm 2017, sản phẩm phái sinh đầu tiên được ra mắt thị trường. Sản phẩm đó chính là hợp đồng tương lai chỉ số VN30. Trong phiên giao dịch đầu tiên chỉ có 487 hợp đồng. Chứng khoán phái sinh Việt Nam được mở cửa sau 17 năm ngày mở cửa thị trường chứng khoán cơ sở.
Trong năm 2018, khối lượng giao dịch đang tăng gấp 7 lần so với năm 2017.
Hiện nay, 95% nhà đầu tư là cá nhân. Mỗi ngày sẽ có 153 tài khoản phái sinh mới được tạo ra.

XEM THÊM: Cổ phiếu ưu đãi – Nên đầu tư cổ phiếu này hay không?

Thuận lợi của thị trường phái sinh Việt Nam

Mặc dù thị trường phái sinh tại Việt Nam còn khá non trẻ. Thế nhưng tốc độ phát triển của thị trường cũng khá nhanh. Một số điểm thuận lợi của thị trường phái sinh ở Việt Nam như:

Quy mô: Liên tục gia tăng. Điều này được thể hiện rõ thông qua giá trị vốn đầu tư. Thêm vào đó là số lượng chứng khoán niêm yết và số lượng nhà đầu tư tham gia.
Nhu cầu: Các nhà đầu tư sử dụng chứng khoán phái sinh với mục đích ngăn ngừa rủi ro ngày càng tăng. Như vậy, nhu cầu đầu tư vào thị trường này cũng ngày càng tăng lên đáng kể.
Khung pháp lý: Nhà nước và các cơ quan có thẩm quyền đã xây dựng kịp thời khung pháp lý cho thị trường chứng khoán phái sinh. Các quy định đều dựa trên điều kiện của thị trường và tiêu chuẩn quốc tế.
Cơ sở hạ tầng: Công nghệ thông tin trong giao dịch chứng khoán phái sinh đến nay đã có những bước phát triển rõ rệt

Khó khăn của thị trường phái sinh Việt Nam

Bên cạnh những tiềm năng phát triển của thực trạng thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam thì vẫn còn tồn tại một số khó khăn và thách thức cần khắc phục. Đó là:

Cơ cấu nhà đầu tư: Đối với hợp đồng tương lai thì chỉ cho phép sự tham gia của các nhà đầu tư tổ chức. Còn những nhà đầu tư cá nhân thì lại không được phép. Điều này ít nhiều đã làm cho thị trường hợp đồng tương lai mất đi tính thanh khoản.
Tính đa dạng của sản phẩm: Hiện nay, thị trường phái sinh của có 2 sản phẩm. Đó là hợp đồng tương lai và hợp đồng chỉ sổ. Trong đó, chỉ có một sản phẩm thanh khoản là hợp đồng chỉ số. Nhưng nó còn tồn tại khá nhiều hạn chế.
Cơ sở pháp lý: Mặc dù đã được quy định bởi các văn bản pháp luật cụ thể. Thế nhưng nó vẫn chưa được hoàn thiện. Điều này gây ra không ít khó khăn cho các nhà đầu tư khi tham gia thị trường.

ĐỌC THÊM TIN MỚI: Chuyên gia dự đoán: Các mã chứng khoán nên đầu tư 2022

Thị trường chứng khoán phái sinh sôi động sau 4 năm hoạt động

Từ khi hình thành vào năm 2017 đến nay, TTCK phái sinh Việt Nam đã có tính thanh khoản khá cao và đã có sự tăng trưởng ổn định hơn. Kể cả trong thời kỳ diễn biến phức tạp do dịch bệnh Covid-19 thì vẫn có sự tăng trưởng nhất định ở thị trường này.

Sau khoảng hơn 4 năm hoạt động, thị trường phái sinh cũng có những thuận lợi và thu hút khá nhiều nhà đầu tư. Với vai trò quan trọng của mình đó là làm công cụ giúp nhà đầu tư có thể đề phòng các rủi ro khi thực hiện đầu tư góp vốn trên thị trường tài chính.

Vào năm 2020, TTCK phái sinh Việt Nam đã thu hút được hơn 160 nghìn hợp đồng trong phiên ngày 29/7. Điều này đã lập được kỷ lục với tổng hợp đồng lên đến hơn 350 nghìn hợp đồng giao dịch phái sinh.

Đến năm 2021, TTCK phái sinh cũng luôn tăng trưởng ổn định. Đặc biệt vào ngày 12/7 thì số lượng giao dịch đã lớn lên đến 400 nghìn hợp đồng trong phiên. Tạo nên kỷ lục mới về số lượng hợp đồng giao dịch.

Trong tương lai, thị trường phái sinh được nhiều chuyên gia nhận định là có vai trò to lớn trong việc quản lý. Đồng thời phòng ngừa những thiệt hại, rủi ro về tài sản.

Phân loại chứng khoán phái sinh

Thực tế, các loại chứng khoán phái sinh ở Việt Nam bao gồm 4 loại chính, bao gồm:

Hợp đồng kỳ hạn: Đây là một thỏa thuận giữa 2 bên tham gia để mua và bán một loại tài sản ở một thời điểm nhất định trong tương lai với mức giá được xác định trước ngay ở thời điểm hiện tại.
Hợp đồng tương lai: Đây là loại hợp đồng đã được chuẩn hóa, niêm yết và giao dịch trên Sở giao dịch chứng khoán.
Hợp đồng quyền chọn: Người nắm giữ hợp đồng quyền chọn sẽ có quyền nhưng không có nghĩa vụ. Mua hoặc bán một loại tài sản cơ sở tại một thời điểm nhất định trong tương lai theo mức giá đã định trước. Người bán hợp đồng quyền chọn có nghĩa vụ thực hiện giao dịch khi người nắm giữ hợp đồng thực hiện quyền. Hợp đồng quyền chọn sẽ bao gồm quyền chọn mua và quyền chọn bán.
Hợp đồng hoán đổi: Đây là một thỏa thuận giữa 2 bên về việc hoán đổi các dòng tiền phát sinh từ các công cụ tài chính trong tương lai. Hợp đồng sẽ quy định rõ thời điểm hoán đổi dòng tiền cũng như phương pháp tính toán cụ thể.

Lợi ích khi tham gia đầu tư chứng khoán phái sinh

Đòn bẩy cao: Với đặc thù là chỉ cần ký quỹ một phần giá trị hợp đồng. Hợp đồng tương lai sẽ mang lại cho nhà đầu tư mức đòn bẩy rất cao. Điều này sẽ giúp cho số lãi nhận được có thể lớn hơn nhiều so với đầu tư vào cổ phiếu.
Có thể mua bán liên tục trong ngày: Nếu như ở giao dịch cổ phiếu, nhà đầu tư sau khi mua phải chờ 2 ngày để cổ phiếu về tài khoản mới có thể thực hiện bán. Thì ở giao dịch phái sinh, lợi ích từ việc nhà đầu tư có thể ngay lập tức đóng vị thế vừa mở. Như vậy, nhà đầu tư có thể liên tục mở và đóng vị thế trong phiên để tìm kiếm lợi nhuận trong mọi biến động của thị trường.
Cơ hội tìm kiếm lợi nhuận khi thị trường giảm điểm: Ở giao dịch phái sinh cụ thể là hợp đồng tương lai, nhà đầu tư hoàn toàn có thể thực hiện tìm kiếm lợi nhuận khi thị trường giảm điểm. Nhà đầu tư có thể tham gia vào vị thế bán hợp đồng tương lai bất kỳ lúc nào. Với điều kiện duy nhất là nộp đủ số lượng ký quỹ yêu cầu trước khi tham gia hợp đồng. Khi chỉ số giảm đúng như dự đoán, nhà đầu tư có thể nhận được lợi nhuận từ giao dịch bán hợp đồng tương lai của mình.

Kinh nghiệm đầu tư chứng khoán phái sinh cho người mới bắt đầu

Sau khi đã biết được thực trạng thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam thì chắc hẳn bạn đang băn khoăn không biết cách giao dịch chứng khoán phái sinh như thế nào nhỉ. Nội dung dưới đây sẽ cho bạn câu trả lời.

#1. Mở tài khoản giao dịch chứng khoán phái sinh

Mặc dù hầu hết các hợp đồng phái sinh đều diễn ra trên thị trường phi tập trung. Nhưng bắt buộc nhà đầu tư vẫn cần mở tài khoản giao dịch. Đây sẽ là tài khoản dùng trực tiếp khi bạn đầu tư cho sản phẩm phái sinh nào đó. Đặc biệt, tài khoản này sẽ không được phép dùng cho các loại chứng khoán khác.

Để mở tài khoản giao dịch phái sinh nhà đầu tư cần thực hiện các bước sau:

Bước 1: Truy cập vào trang web chính thức của trung tâm môi giới
Bước 2: Điền form đăng ký online
Bước 3: Màn hình sẽ hiện mẫu hợp đồng để đăng ký. Bạn cần tải về và in ra
Bước 4: Đến Hội sở của công ty môi giới để đăng ký mở tài khoản offline và chờ xác nhận

#2. Nạp tiền vào tài khoản

Bước tiếp theo sau khi được xác nhận tài khoản. Bạn cần truy cập vào tài khoản và nạp tiền. Bạn có thể lựa chọn nạp tiền qua Internet Banking, ví điện tử,… Tiền sẽ được cộng ngay vào tài khoản và cộng dồn vào quỹ đầu tư của bạn.

#3. Bắt đầu tiến hành giao dịch phái sinh

Ở bước này, nhà đầu tư sẽ chọn sản phẩm phái sinh. Sau đó đặt lệnh giao dịch. Bạn cần chọn vị thế, đóng thế và tiến hành ký quỹ tùy vào từng loại sản phẩm khác nhau. Sau khi đã xác nhận lệnh và chuyển đến hội sở. Bạn có thể bổ sung thêm ký quỹ nếu giao dịch đang ở mức vượt số tiền có trong tài khoản.